Šta prosečan vranjanac ima da kaže za najpoznatijeg vranjanca. Bora Stanković rođen je u Vranju koje je tada još bilo deo Osmanskog carstva 31, marta 1876. godine (prema nekim zapisima 22. mart). Bio je srpski pisac, romansijer i dramatičar. Titulu najpoznatijeg vranjanca nosi zbog svojih mnogobrojnih dela, među kojima su ,,Koštana'', ,,Nečista krv'' i ,,Božji ljudi''. Bora je još u ranom detinjstvu ostao bez oca, a zatim i majke. Za izvođenje Bore na pravi putodgovorna je njegova baba sa očeve strana, čuvena baba Zlata. Ona je poticala iz stare ugledne, ali osiromašene vranjske porodice, a Bori bi čsto pričala o starom Vranju. U vranju je završio osnovnu školu i gimnaziju, koja sada nosi njegovo ime. Maturira u Nišu a 1896 upisuje se na ekonomski odsek Pravnog fakulteta u Nišu. Baba zlata umire iste godine, a zbog besparice Bora prodaje kuću jednom svešteniku.
Svoju stvaralačku karijeru započinje izdavanjem svojih pesama ,,Majka na grobu svog jedinca'', i ,,Želja'' u časopisu Golub. Godine 1900 za časopis Zvezda objavljuje treći čin drame ,,Koštana'' koja je kako je o govorio ,,drama u četiri čina''. Godine 1902. ,,Koštana'' se prvi put štampa u srpskom književnom glasniku. Bora zvanično završava pisanje te drame 1904. iste godine kada i završava fakultet i ženi se beograđankom Angelinom Milutinović. Provodio je dosta vremena u Parizu tokom 1903.-1904. ali se uvek vraćao u svoje Vranje. Roman ,,Nečista Krv'' objavljuje 1910. godine i taj roman odmah biva proglašen za remek delo. Sa početkom prvog svetskog rata on ostavlja porodicu u Kraljevu, i povlači se u Niš. Austrougari ga hapse, ali uz pomoć prijatelja biva šušten iz zatvora i počinje da piše za Beogradske novine da bi prehranio porodicu. On kasnije postaje činovnik Ministarstva prosvete (Zamislite kol'ko smo propali da nam vranjanac bude činovnik Ministarstva prosvete). Taj posao radio je veoma dobro, a u Aprilu 1924 slavi se tridesetogodišnjica njegovog umetničkog stvaralaštva, i ponovo se štampa i igra njegova drama Koštana. Umro je 22. oktobra 1927. godine u Beogradu, a sahranjen je na novom groblju.
Iako ni jedan njegov rukopis nije sačuvan sećanje na ovog čuvenog vranjanca je sa vremenom sve veća. U Vranju se slave ,,Borini dani'', gimnazija koju je pohađao nosi njegovo ime. Bora je odgovoran za kulturu i formiranje identiteta mnogih vranjanaca i vranjanki, i stvarno je bio najveći od svih nas.
Comments